Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak, 6-9 Nisan 2017 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen Dünya Sağlık Spor Turizmi Kongresine (HESTOUREX) katılarak düzenlenen panel ve çalıştayda Türkiye’de sağlık ve termal turizminin bugünü ve geleceğini anlattı.
Solak ilk olarak kamu ve özel sektör temsilcilerinin katılımı ile gerçekleştirilen “Global Sağlık Turizmi Rekabetinde Türkiye’ye Avantaj Sağlayacak Uygulamalar” çalıştayına katıldı. Çalıştayda dünyadaki sağlık turizmi pastasından Türkiye’nin daha fazla pay alabilmesi için kamu ve özel sektörün yapması gerekenler, gelecek beklentileri gibi konularda fikir alışverişinde bulunuldu. Çalıştayda son 15 yılda Türkiye’nin sağlık turisti alması noktasında gelinen aşama masaya yatırılırken gelecek beklentilerinin gerçekleşebilmesi adına yapılması gereken yasal düzenlemelere ilişkin bir rapor hazırlandı. Hazırlanan rapor başta Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu olmak üzere ilgili bakanlara arz edildi.
HESTOUREX’in açılışına da katılan Rektör Solak daha sonra Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Zafer Kalkınma Ajansı bünyesinde açılan stantta Bakan Çavuşoğlu’na Afyonkarahisar’daki sağlık ve termal turizmi konularında bilgiler verdi.
Solak kongre bünyesinde 8 Nisan 2017 Cuma günü Türkiye Sağlık Turizmi Konseyi Genel Sekreteri Yunus Gürkan’ın moderatörlüğünde düzenlenen “Termal Turizmin Geleceği” ana başlıklı panelde “Termal Turizm ve Geleceği” konulu bir sunum gerçekleştirdi. Solak burada yaptığı konuşmada turizmin günümüzde bazı ülkelerde gayri safi milli hasılanın (GSMH) yüzde 9’una kadar etkili olduğunu görülebileceğini söyledi. Solak, “Gelişmiş ülkelerin bazılarında her 15 kişiden biri turizm sektöründe çalışıyor. Dünya ihracatının 2016 yılı kapasitesinin yüzde 6’sı turizm sektöründen beslenmektedir” dedi. Solak, sektör büyüklüğünün 3,2 trilyon dolar olduğunu belirterek, “Bu sektörde 3,2 trilyon dolarlık bir pazar var. Her yıl turizmine katılanların sayısının yüzde 4 artması bekleniyor. Bu pazarda gelişmekte olan ülkelerin payı yüzde 30 iken, 2030 yılına doğru yüzde 57 dolayında olması bekleniyor” diye konuştu.
2030 yılında 1,8 milyar insan turizm hareketi içinde olacak
2030 yılında bir milyar 800 milyon insanın turizm hareketi içinde olmasının beklendiğini ifade eden Solak, “Kıtalar olarak ise yüzde 51 ile Avrupa ilk sırada, Asya yüzde 23 ile ikinci sırada ve Amerika yüzde 16’lık pasta dilimi ile üçüncü sırada yer alıyor” dedi. Solak 439 milyar dolarlık bir sağlık turizmi sektörü olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Global turizm endüstrisi içinde sağlık turizmi ortada yer alıyor ve termal turizm de sağlık turizminin alt segmentlerinden birini oluşturuyor. Sağlık turizmi 439 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip. 2017 yılında 600 milyar doların üzerinde bir beklenti söz konusu. Amaca göre uluslararası turizm hareketlerine baktığımız zaman sahada eğlence, dinlenme ve tatil yüzde 53. Toplam 100 genel paket üzerinden baktığımızda 53 diliminde eğlence, dinlenme ve tatil dediğimiz zaman termal turizm bu paketin içinde yer alıyor.”
Dünyada en çok ziyaret edilen 6. ülke Türkiye
Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısında 2000-2014 yıllara sürekli bir artış gözlemlediğini anlatan Solak, “Türkiye’nin genel turizmine baktığımız zaman 2000’den 2014’e kadar 9 milyon insandan 39.8 milyona kadar hep artış olmuş. 2014’den itibaren ise bir dalgalanma yaşandı. 2015 yılında 41 milyon 617 bin kişi ve 31 milyar gelir varken, 2016’da hep gelir hem de turist sayısı açısından aşağı doğru bir gidiş söz konusu. Kişi başı ortalama harcamada da gelir düzeyi düşmüş durumda. Birey başına 705 dolara kadar inmiş” diye konuştu. Solak, Türkiye’nin turist sayısı açısından dünyada ilk 6’da olmasına rağmen döviz girdisi olarak 11. sırada yer aldığını ifade ederek, “Genel turizme baktığımız zaman uluslararası gelen turist sayısı açısından ilk 6 sırada yer alıyor ama döviz girdisi bakımından 11. sırada yer alıyor. Türkiye’ye en fazla turist gönderen Almanya, Rusya, İngiltere, Gürcistan ve Bulgaristan ilk 5 ülke arasında yer alıyor” dedi.
Solak, Türkiye ile ilgili şu verileri paylaştı:
“79,9 milyonluk bir Türkiye var. Ekonomik olarak en hızlı gelişen 4. ülkeyiz. Son 10 yılda büyüme hızı ortalamamız 5.7. Dünyanın en büyük 17. ekonomisine sahibiz. Dünya turizmi pastasında yüzde 3,7, Avrupa pazarında ise yüzde 7,1’lik paya sahibiz. Dünyanın en çok ziyaret edilen 6. ülkesiyiz ancak en çok turizm geliri elde eden ülkeler arasında 11. ve 12.’ye doğru aşağılara geriledik. 2016 yılını 31,3 milyon turist, 22,1 milyar dolarlık gelirle kapatabildik. 2016 yılında ülkelere göre turizm gelirinde dünya ortalaması 1100 dolar iken ülkemizde 705 dolar olarak gerçekleşti. Bölgemizde sağlık alanında lider durumdayız. Ancak geçen yıl sağlık turizmi kapsamında ki bunu medikal turizm olarak algılarsak Sağlık Bakanlığı verilerine göre 402 bini aşkın turiste medikal hizmet verilmiş durumdadır. Türkiye sağlık personeli verileri açısından ciddi bir kapasiteye sahip. 2016 Aralık verilerine göre 787 bin sağlık çalışanımız söz konusu. 141 bini aşkın hekim, 152 bini aşkın hemşire ve 145 bin diğer sağlık personeli hizmet veriyor. Türkiye’de sağlık turizmi kapasitesine baktığımız zaman 25 bin yatak kapasitemiz var. 35 bin yatak kapasiteli birincil termal tesis, 270 adet 5 yıldızlı spa merkezimiz ve 500 yatak kapasiteli de emeklilere yönelik tesisimiz mevcut. 2014 yılından itibaren sağlıkla ilgili verileri almaya başladık. Sağlık turizmi kapsamında gelen hasta 496 bin 324. Gelir 5,5 milyar dolar iken 2015 ve 2016’da biraz farklı. Ülkemizi gelen turistlerin yaklaşık yüzde 1,3’ünü sağlık turistleri oluştururken, toplam turizm gelirinin de yaklaşık yüzde 22’si sağlık turizmi gelirlerinden oluşuyor. Sağlık turizminin ne kadar önemli olduğunu buradan görmekte de fayda var. 2023 Sağlık Bakanlığı vizyonu, Onuncu 5 Yıllık Kalkınma Planında 2 milyon sağlık turisti bekleniyor.”
Solak Türkiye’nin 2023 hedefinin ise 2 milyon sağlık turisti ve 20 milyar dolar gelir olduğunu ifade etti. Konuşmasında termal sağlık turizminin kavram olarak ne olduğunun bilinmesinin önemine dikkat çeken Solak, “Termal sağlık turizmi, termal suların yöresinde çevre ve iklim faktörleri ile birlikte insan sağlığına olumlu katkı sağlamak üzere doktor kontrolü, gözetimi ve programı adı altında fizik tedavi, rehabilitasyon, egzersiz ve diyet gibi uygulamalarla birlikte sunulan çoğu kez rehabilite edici olan sağlık hizmetleridir” dedi. Solak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Diğer bir deyişle termomineral su, su banyosu, içme, inhalasyon ve çamur banyosu gibi çeşitli türdeki yöntemlerin yanında iklim kürü, fizik tedavi, rehabilitasyon, egzersiz, psikoterapi ve diyet gibi destek tedavilerinin birleştirilmesiyle yapılan kür tedavi uygulamaları ile termal suların eğlence ve rekreasyon amaçlı kullanımıyla meydana gelen turizm türüdür. Türkiye jeotermal kaynak zenginliği ve potansiyel açısından dünyada 7. Avrupa’da ise 1. sırada. Ülkemiz termal suları, debi ve sıcaklıkları ve çeşitli fiziksel ve kimyasal özellikleri ile Avrupa’daki termal sulardan daha üstün nitelikte. Türkiye’nin 25 bin kapasiteli termal tesis, 35 bin yatak kapasiteli ve 5 yıldızlı 270 spa merkezi ve 300 bin yatak kapasiteli emeklilere yönelik tesisi bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı verilerine göre kür merkezi olarak 2 bin 461 yatak bulunuyor.
Türkiye’de 4 termal destinasyon var
Türkiye’de 4 tane termal destinasyon olduğunu dile getiren Solak, “Bunlar Güney Marmara, Güney Ege, Orta Anadolu ve Afyonkarahisar ilinin de içinde bulunduğu Şifalı Frigya. Afyon ilinde ise termal bölgeler olarak Gazlıgöl, Heybeli, Hüdai ve Ömer-Gecek bölgeleri termal bölgeler olarak hizmet veriyor. Bu bölgede pek çok 5 yıldızlı termal tesisimiz var” dedi. Solak, AKÜ olarak Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdiklerini ve üniversite hastanesinin bölgede bulunan otellere yatak ve acil yardım desteği olmak üzere pek çok konuda koordinasyonlu biçimde hizmet verildiğini ve Onuncu 5 Yıllık Kalkınma Planında yer aldığı üzere “Kümelenme Modeline” uygun gelişme gösterdiklerini de sözlerine ekledi.
HESTOUREX’e AKÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak dışında Afyonkarahisar İl Kültür Turizm Müdürü Mehmet Tanır, AKÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Toktaş ile otel müdürleri katıldı.
